1. Lễ Phật Đản là gì? Vì sao thu hút các tín đồ Phật giáo?
Nguồn gốc của Lễ Phật Đản bắt đầu từ năm 624 TCN, khi Thái tử Tất Đạt Đa – con vua Tịnh Phạn và hoàng hậu Ma Da chào đời tại vườn Lâm Tỳ Ni, thuộc vương quốc Ca Tỳ La Vệ (nay là Nepal). Truyền thuyết kể rằng, ngay khi sinh ra, Ngài bước 7 bước, tay chỉ trời, tay chỉ đất, tuyên bố: “Thiên thượng, địa hạ, duy ngã độc tôn” – thể hiện sứ mệnh giải thoát chúng sinh. Ban đầu, các nước Đông Á theo Phật giáo Bắc Tông (như Việt Nam, Trung Quốc) tổ chức vào mùng 8/4 âm lịch.
Tuy nhiên, tại Đại hội Phật giáo Thế giới ở Colombo, Sri Lanka (25/5-08/6/1950), 26 quốc gia thống nhất chọn ngày Rằm tháng Tư âm lịch là ngày quốc tế, và từ năm 1999, Liên Hợp Quốc công nhận Vesak (gồm Phật Đản, Thành Đạo, và Nhập Niết Bàn) là lễ hội văn hóa tâm linh thế giới. Điều này làm tăng sức hút của lễ hội, trở thành ngày hội lớn không chỉ cho Phật tử mà còn cho cả những ai yêu hòa bình.
Ảnh minh họa Thái Tử tay chỉ trời, tay chỉ đất (Nguồn: Sưu tầm)
2. Ý nghĩa của Lễ Phật Đản
Ngày lễ Phật Đản rất quan trọng đối với các nước theo đạo Phật nói chung và những người theo tôn giáo Phật giáo nói riêng. Đây là ngày nghỉ lễ tại một số Quốc gia như Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, Singapore, Hàn Quốc, Campuchia, Nepal, Sri Lanka,...
Vào những ngày này, các Phật tử thường thực hiện các việc nhằm mục đích vinh danh tam bảo là Phật, Pháp và Tăng, với các hình thức như tặng hoa, dâng hương hoặc nghe thuyết giảng Phật pháp. Đồng thời các Phật tử còn thực hiện việc từ thiện, tặng quà hoặc phóng sinh,...
Ngày lễ Phật Đản còn có ý nghĩa đặc biệt, mang lại niềm vui cho nhiều người. Những người có tâm thường sẽ làm việc tốt để tích đức và phổ độ chúng sinh. Còn những người có hoàn cảnh khó khăn sẽ được giúp đỡ và được mọi người chia sẻ.
Đặc biệt tại một số quốc gia, trong ngày lễ Phật Đản, các hoạt động bán thịt, sát sinh hoặc bán rượu bị nghiêm cấm. Điển hình như tại Sri Lanka, các cửa hàng giết mổ sẽ được chính phủ nghiêm cấm và bắt buộc phải đóng cửa vào những ngày này.
Các loại động vật như chim, cá, thú hoang, côn trùng cũng được mọi người phóng sinh như là một sự giải thoát. Đây được cho là sự trả tự do cho các con vật bị cầm tù hoặc tra tấn. Trong những ngày này, các loại động vật sẽ hạn chế bị giết mổ nhất có thể và hầu hết sẽ được thả tự do.
Nghi thức tắm Phật tại lễ Phật Đản (Nguồn: Sưu tầm)
Hay tại một số quốc gia khác, người dân sẽ thực hiện các nghi thức của địa phương cụ thể như ăn chay, niệm Phật và làm nhiều điều thiện. Tại các Quốc gia như Ấn Độ và Nepal người dân sẽ mặc trang phục màu trắng và lên tịnh xá ăn chay, niệm Phật. Còn ở hầu hết các Quốc gia tại Châu á đều có các lễ hội như thả đèn hoa đăng cầu nguyện, diễu hành xe hoa và thực hiện nghi lễ tụng niệm một cách trang trọng.
Lễ rước mừng Đại lễ Phật Đản của Giáo hội Phật Giáo Việt Nam (Nguồn: Sưu tầm)
Hàng nghìn Phật tử, du khách và người dân tham gia dâng đăng trong đại lễ Phật Đản trên đỉnh núi Bà Đen
Đại lễ Phật Đản tại Hàn Quốc (Nguồn: Sưu tầm)
Ấn Độ - quê hương của 9 triệu tín đồ hồi giáo (Nguồn Sưu tầm)
Chùa Shwedagon Myanmar ngày Lễ Phật Đản (Nguồn: Sưu tầm)
Bài trí thờ cúng Lễ hội Phật Đản tại Singapore
3. Những điều Phật tử quan tâm
-
Thời gian tổ chức: Lễ Phật Đản tổ chức vào ngày Rằm tháng Tư âm lịch hàng năm, kéo dài từ đầu tháng với các hoạt động như thắp nến, nghe thuyết pháp, và làm từ thiện.
-
Hoạt động nổi bật: Tại Việt Nam, các hoạt động thường được tổ chức như xe hoa diễu hành, thả hoa đăng trên sông, và nghi thức tắm Phật – tượng trưng cho sự thanh tịnh. Nhiều chùa còn tổ chức tặng quà cho người nghèo.
-
Lợi ích tâm linh: Tham gia lễ Phật Đản được tin rằng là cơ hội tích đức, cầu bình an cho gia đình, cải thiện sức khỏe tinh thần, giúp con người hướng thiện, hướng đến cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn.
-
Kiêng kỵ: Tránh sát sinh, giữ tâm thanh tịnh, và tránh cãi vã để tôn vinh ngày thiêng liêng này.
Lễ Phật Đản không chỉ là dịp tưởng nhớ ngày sinh của Đức Phật mà còn là cơ hội để cùng suy ngẫm về hành trình của Ngài Thích Ca Mâu Ni, từ đó truyền cảm hứng cho bản thân trên con đường tu tập.
Đồng thời, đây cũng là thời khắc để mỗi người Phật tử thể hiện lòng biết ơn và tôn kính đối với Đức Phật. Hơn nữa, thông qua việc tham gia vào các nghi lễ cúng dường, lễ Phật Đản còn mang thông điệp về lối sống lành mạnh, tích cực làm điều thiện lành, lan tỏa hạnh phúc đến mọi người.