1. Giới thiệu về chùa Tứ Phước
Tọa lạc tại phường Thanh Điền, tỉnh Tây Ninh, chùa Tứ Phước là nơi thờ Phật Thích Ca Mâu Ni và Quan Thế Âm Bồ Tát – hai biểu tượng của trí tuệ và lòng từ bi trong đạo Phật. Bên cạnh đó, chùa còn thờ nhiều vị Bồ Tát khác, thể hiện trọn vẹn tinh thần bao dung và nhân ái.
Ngôi chùa được thành lập từ khoảng giữa thế kỷ XIX, ban đầu chỉ là một am nhỏ đơn sơ, được người dân địa phương dựng nên để phục vụ nhu cầu tín ngưỡng và tu tập. Trải qua hơn một thế kỷ, chùa đã nhiều lần được trùng tu, mở rộng, trở thành công trình tâm linh mang giá trị văn hóa tâm linh sâu sắc. Các Phật tử tìm đến chùa để cầu an, cầu phúc, cầu bình an, lắng đọng tâm hồn, hướng thiện và tìm lại sự thanh tịnh giữa nhịp sống tất bật.
Vượt ra khỏi vai trò của một chốn tu hành, chùa Tứ Phước còn là biểu tượng của lòng từ bi và tinh thần thiện nguyện. Từ những ngày đầu hình thành, nhà chùa đã trở thành điểm kết nối cộng đồng thông qua các hoạt động nhân đạo như phiên chợ 0 đồng, bếp ăn từ thiện hay chăm sóc người già neo đơn. Những việc làm ý nghĩa ấy góp phần lan tỏa thông điệp nhân ái, khơi dậy giá trị đạo đức trong đời sống hiện đại.
Chùa Tứ Phước khoác lên mình vẻ thanh tịnh, trầm mặc. (Nguồn: Sưu tầm)
Giữa tiếng chuông chùa ngân vang và làn khói trầm len lỏi trong không gian yên ả, du khách đến chùa Tứ Phước sẽ cảm nhận rõ rệt một năng lượng bình an lan tỏa. Nơi đây không chỉ lưu giữ dấu ấn của Phật giáo Nam Bộ mà còn trở thành chốn tìm về cho những ai muốn rũ bỏ muộn phiền, tìm lại sự tĩnh lặng nơi tâm hồn.
2. Kiến trúc độc đáo của chùa Tứ Phước
2.1. Cấu trúc kiến trúc tổng thể
Toàn bộ khuôn viên chùa được quy hoạch theo bố cục quen thuộc của Phật giáo Nam Bộ, gồm chánh điện, nhà khách và sân vườn rộng rãi. Chánh điện được thiết kế vững chãi với hệ thống cột gỗ và mái ngói âm dương phủ rêu phong theo thời gian, mang đến cảm giác cổ kính và linh thiêng.
Điều dễ khiến người ta xao lòng khi đến đây là bầu không khí thanh tịnh mà ngôi chùa mang lại. Những tán bồ đề rợp bóng, những khóm hoa sứ nở trắng trước sân, cùng tiếng chuông ngân xa, tất cả tạo nên một khung cảnh vừa yên ả vừa thấm đẫm chất thiền. Dù là ngày nắng nhẹ hay chiều hoàng hôn, chùa Tứ Phước vẫn giữ được nét an nhiên vốn có.
2.2. Các công trình thờ tự nổi bật
Bước vào chánh điện, du khách sẽ cảm nhận ngay bầu không khí trang nghiêm và tĩnh tại. Bên trong thờ Phật Thích Ca Mâu Ni, Quan Thế Âm Bồ Tát và nhiều vị Bồ Tát khác, tất cả đều được tạc tinh xảo với vẻ mặt hiền từ, biểu tượng cho trí tuệ và lòng từ bi. Những pho tượng được bài trí cân đối, hài hòa, tỏa ánh sáng dịu nhẹ từ những ngọn đèn dầu, mang đến cảm giác thiêng liêng khó diễn tả. Mỗi chi tiết chạm khắc, mỗi nét điêu khắc đều thể hiện bàn tay tài hoa của nghệ nhân và tấm lòng thành kính của người dựng chùa.
Chùa Tứ Phước còn là minh chứng sống động cho sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa dân gian Nam Bộ và triết lý Phật giáo. Từng bức tường, mái ngói, góc sân đều ẩn chứa tinh thần nhân hòa, khiêm nhường, làm nên linh hồn riêng biệt của ngôi chùa cổ giữa lòng Tây Ninh.
3. Lễ hội và hoạt động tại chùa Tứ Phước
3.1. Đại lễ Phật Đản
Mỗi độ tháng tư âm lịch, chùa Tứ Phước lại rộn ràng chuẩn bị cho Đại lễ Phật Đản. Lễ hội được tổ chức trang nghiêm và long trọng, quy tụ hàng trăm Phật tử, du khách gần xa cùng về tham dự. Các nghi thức như tắm Phật, tụng kinh cầu an, thả đèn hoa đăng diễn ra trong sự thành kính và niềm hân hoan của các phật tử. Mỗi ngọn đèn trôi trên mặt nước mang theo lời cầu nguyện an lành, soi sáng tâm hồn và hướng con người đến điều thiện.
Bên cạnh lễ Phật Đản, chùa Tứ Phước còn tổ chức các ngày Vu Lan báo hiếu và vía Quan Thế Âm Bồ Tát. Đây là dịp để Phật tử bày tỏ lòng biết ơn đối với cha mẹ, tri ân những bậc sinh thành, đồng thời gợi nhắc mọi người sống nhân hậu, hiếu nghĩa và trọn tình người.
Chùa Tứ Phước rộn ràng vào dịp lễ hội. (Nguồn: Sưu tầm)
3.2. Phiên chợ 0 đồng
Một trong những hoạt động đặc biệt được nhiều người nhắc đến khi nói về chùa Tứ Phước Tây Ninh chính là phiên chợ 0 đồng. Hoạt động này được tổ chức vào dịp lễ Phật Đản và nhiều thời điểm trong năm, nhằm hỗ trợ những hộ gia đình khó khăn trong khu vực.
Phiên chợ không chỉ là nơi trao đi những phần quà vật chất, mà còn là nơi trao gửi tình thương và sự sẻ chia. Tại đây, người dân có thể nhận được các nhu yếu phẩm thiết yếu như gạo, mì, quần áo, dầu ăn. Hoạt động đầy nhân văn này đã trở thành biểu tượng của tinh thần từ bi mà chùa Tứ Phước gìn giữ suốt nhiều năm qua. Mỗi món quà trao đi, mỗi lời chúc gửi tặng đều chứa đựng thông điệp nhân ái, giúp mọi người thêm tin tưởng vào điều thiện trong cuộc sống.
3.3. Khóa tu và giảng pháp
Chùa Tứ Phước còn thường xuyên tổ chức những khóa tu ngắn ngày dành cho Phật tử và các bạn trẻ. Đây là cơ hội để người tham gia được lắng đọng tâm hồn, học cách sống chánh niệm và hiểu rõ hơn về giáo lý nhà Phật. Chính những hoạt động giản dị ấy đã giúp chùa Tứ Phước trở thành nơi khởi nguồn của an lạc, không chỉ cho Phật tử mà còn cho mọi người tìm đến.
4. Mái ấm tình thương tại chùa Tứ Phước
4.1. Nơi nương tựa cho người già neo đơn
Từ năm 2003, khu chăm sóc người già neo đơn tại chùa Tứ Phước được hình thành. Ban đầu chỉ có vài cụ đến tá túc, nhưng rồi tiếng lành lan xa, ngày càng nhiều người tìm đến. Có thời điểm, chùa đã đón nhận tới 40 cụ tuổi cao sức yếu, không người thân, không nơi nương tựa.
Dưới sự dẫn dắt của sư cô Phạm Thị Lợi (pháp danh Diệu Lạc) – trụ trì chùa, nơi đây vận hành như một mái nhà thật sự. Các cụ được chăm sóc từng bữa ăn, giấc ngủ, thuốc men và được sống trong không khí ấm áp, vui vẻ như một gia đình lớn.
Mỗi sáng, sư cô cùng các phật tử dâng sữa, cà phê, bánh mì hoặc mì gói theo nhu cầu từng người; trưa và chiều, chùa nấu cơm phục vụ đầy đủ, bảo đảm dinh dưỡng và sức khỏe cho các cụ. Buổi tối, mọi người cùng nhau xem tivi, nghe cải lương hoặc trò chuyện vui vẻ. Tất cả sinh hoạt hàng ngày đều được các phật tử làm công quả lo chu toàn. Khi có cụ lâm bệnh, bác sĩ được mời đến khám, điều trị tận nơi; nếu cần, chùa bố trí xe đưa tới bệnh viện. Còn khi có cụ qua đời, nhà chùa lo chu toàn hậu sự, đúng nghĩa “sinh được nương tựa, mất được an yên”.
Tình thương nơi đây không chỉ là lòng trắc ẩn, mà là sự thực hành của giáo lý Phật giáo, lấy từ bi làm gốc, lấy sẻ chia làm phương châm sống. Mỗi người tìm đến chùa Tứ Phước đều cảm nhận được hơi ấm của nhân duyên, của lòng người giữa cuộc đời nhiều biến động.
Hoạt động từ thiện tại chùa Tứ Phước. (Nguồn: Sưu tầm)
4.2. Bếp ăn tình thương và lớp học miễn phí
Không dừng lại ở việc chăm sóc người già, chùa Tứ Phước Tây Ninh còn lan tỏa lòng nhân ái thông qua bếp ăn tình thương, phục vụ hàng chục suất cơm miễn phí cho bệnh nhân bệnh nhân tại Trung tâm Y tế huyện Châu Thành và Trung tâm Phòng chống Lao. Mỗi bữa ăn tuy giản dị nhưng chứa đựng biết bao tâm huyết, là kết tinh của tấm lòng sẻ chia từ các phật tử, nhà hảo tâm và những bàn tay thiện nguyện.
Không chỉ vậy, chùa còn mở lớp học tình thương dành cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn trong khu vực. Những bài học giản dị, những buổi dạy chữ ấm áp tình người đã giúp nhiều em nhỏ được tiếp cận tri thức, nuôi dưỡng ước mơ đến trường.
Lớp học tình thương tại chùa Tứ Phước. (Nguồn: Sưu tầm)
Những việc làm thầm lặng nhưng đầy ý nghĩa tại chùa Tứ Phước không chỉ thể hiện tinh thần “phụng sự chúng sinh là cúng dường chư Phật”, mà còn góp phần lan tỏa năng lượng tích cực trong xã hội.
5. Lưu ý khi tham quan chùa Tứ Phước
Di chuyển bằng xe máy giúp du khách chủ động trong lịch trình. (Nguồn: Sưu tầm)
Hướng dẫn di chuyển: Đường đi đến chùa khá thuận lợi, phù hợp với nhiều phương tiện. Nếu xuất phát từ TP.HCM, du khách có thể đi xe khách đến bến xe Châu Thành, sau đó tiếp tục bằng taxi hoặc xe ôm để đến chùa.
Đối với những ai yêu thích trải nghiệm tự do, di chuyển bằng xe máy cũng rất thuận tiện. Tuyến đường đi khá dễ: theo quốc lộ 22B, qua Gò Dầu, rồi rẽ vào tỉnh lộ 784 và đi thêm khoảng 5 km là sẽ thấy cổng chùa.
Thời điểm lý tưởng để tham quan: Mùa khô (từ tháng 12 đến tháng 4) là thời điểm đẹp nhất để ghé thăm chùa Tứ Phước. Thời tiết mát mẻ, ít mưa, thuận lợi cho việc di chuyển và tham quan khuôn viên chùa.
Nếu muốn hòa mình trong không khí lễ hội linh thiêng, du khách có thể đến vào dịp Đại lễ Phật Đản hoặc lễ Vu Lan báo hiếu. Đây là những thời điểm chùa diễn ra nhiều hoạt động ý nghĩa như thả đèn hoa đăng, tụng kinh cầu an, hay các buổi giảng pháp, giúp du khách cảm nhận sâu sắc hơn về đời sống tâm linh nơi đây.
Lưu ý khi viếng chùa: Chùa Tứ Phước là điểm đến linh thiêng, vì vậy du khách cần lưu ý một vài điều để thể hiện sự tôn trọng và lòng thành khi hành lễ. Nên chọn trang phục lịch sự, kín đáo. Khi vào khu thờ tự, hãy giữ thái độ nghiêm trang, nói nhỏ, không xô đẩy hay cười đùa lớn tiếng. Giữ gìn sạch sẽ, không xả rác trong khuôn viên chùa. Nên mang theo nón, nước uống nếu đi vào ban ngày, đặc biệt trong những tháng nắng nóng.
6. Một số điểm đến tâm linh khác
Hành trình đến với chùa Tứ Phước Tây Ninh không chỉ dừng lại ở việc chiêm bái một ngôi chùa cổ kính, mà còn mở ra cơ hội khám phá thêm nhiều công trình tâm linh nổi tiếng khác của vùng đất Tây Ninh.
6.1. Núi Bà Đen
Sở hữu khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, núi Bà Đen được mệnh danh là “đệ nhất thiên sơn” của Đông Nam Bộ . Không chỉ thế núi Bà Đen còn được biết đến là một trong ba huyệt đạo thiêng gắn liền với huyền tích về Linh Sơn Thánh Mẫu, hệ thống chùa Bà hơn 300 năm tuổi và các công trình Phật giáo đồ sộ trên đỉnh núi.
Du khách đến đây thường không khỏi choáng ngợp trước tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn bằng đồng cao nhất châu Á, tọa lạc sừng sững trên đỉnh núi, hướng ánh nhìn từ bi, che chở cho vùng đất Tây Ninh. Tôn tượng Bồ Tát Di Lặc bằng đá sa thạch nở nụ cười an lạc, ban hạnh phúc cho du khách đến chiêm bái.
Chiêm bái Tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn linh thiêng trên đỉnh núi.
Không chỉ nổi bật bởi giá trị tâm linh, khu du lịch quốc gia núi Bà Đen còn là trung tâm văn hóa lễ hội quy mô với các sự kiện đặc sắc như Hội xuân núi Bà, Lễ vía Bà Đen, Lễ vía Quan Thế Âm Bồ Tát, Lễ Vu Lan và Đại lễ Phật Đản…
6.2. Tòa thánh Tây Ninh
Tòa thánh Tây Ninh là trung tâm hành đạo của đạo Cao Đài – một tôn giáo nội sinh lớn ở Việt Nam. Công trình được khởi công từ năm 1933 và hoàn thiện vào 1955, sau nhiều năm gián đoạn do chiến tranh.
Trung tâm tín ngưỡng của Đạo Cạo Đài. (Nguồn: Sưu tầm)
Tòa thánh gây ấn tượng với kiến trúc độc đáo. Các công trình được xây bằng xi măng cốt tre, thể hiện sự sáng tạo và bền vững trong kiến trúc truyền thống. Từng chi tiết trên tòa thánh đều được chạm khắc tinh xảo, mang nhiều ý nghĩa biểu tượng tôn giáo, tạo nên vẻ đẹp độc đáo hiếm thấy ở bất kỳ công trình nào khác.
6.3. Chùa Gò Kén
Chùa Gò Kén là một trong những ngôi chùa cổ kính nhất Tây Ninh, với tuổi đời hơn 100 năm. Đây là ngôi chùa được xây dựng sớm nhất tại vùng đất này, mang trong mình nét giao thoa hài hòa giữa văn hóa Đông và Tây, vừa cổ điển vừa hiện đại. Trước sân chùa, tượng Đức Phật Thích Ca Mâu Ni uy nghiêm hiện diện giữa bóng cây bồ đề tỏa mát, tạo nên không gian yên tĩnh và linh thiêng.
Đến chùa Gò Kén chiêm bái, du khách tìm thấy sự nhẹ nhõm trong tâm hồn. (Nguồn: Sưu tầm)
Chùa Tứ Phước không chỉ là công trình kiến trúc tâm linh mà còn là biểu tượng từ bi của vùng đất Châu Thành. Nơi đây mang đến cho du khách cảm giác thanh tịnh, đồng thời lan tỏa giá trị nhân văn thông qua các hoạt động thiện nguyện. Nếu có dịp ghé Tây Ninh, hãy dành thời gian để đến với chùa Tứ Phước, nơi mỗi bước chân đều được bao phủ bởi sự bình an.
